Сурхондарё вилоят суди иқтисодий судларининг 2025 йилнинг биринчи чораги давомида одил судловни таъминлаш борасида амалга оширган ишлари юзасидан ахборот
Одил судловни амалга ошириш, фуқаролар ҳамда тадбиркорларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш борасида Сурхондарё вилояти иқтисодий судлар томонидан 2025 йилнинг 1-чораги давомида бир қатор ишлар амалга оширилган.
Жумладан, иқтисодий судлар томонидан жорий йилнинг 1-чорагида жами 12.181 та иқтисодий ишлар кўрилган бўлиб, шундан 3 таси суд буйруғини бериш тартибида кўрилган ишлар ташкил қилади.
Бу даврда жами кўрилган ишларнинг 5.809 таси яъни, 47.7% сайёр суд мажлисларида кўрилган.
Бир судьянинг биринчи инстанция судида кўрган ишлари бўйича ўртача иш ҳажми 405.9 тани ташкил этди. (Ўтган йилги кўрсаткич 63 тани ташкил этган) Вилоят судларида (Биринчи, апелляция, кассация ҳамда тафтиш инстанция) судларида жами 147 таси иш кўрилган бўлиб, бир судьянинг ўртача иш ҳажми 9.8 тани ташкил этади.
2025 йилнинг 1-чорагида кўрибган иқтисодий ишларининг 1.220таси (жами ишнинг 10 %) фуқаролик муносабатларга, 10.412 таси (жами ишнинг 85.5 %) маъмурий-ҳуқуқий муносабатларга, 497 тани (жами ишнинг 4.1 %) корхоналарни банкрот деб эътироф этиш ҳақидаги низолар ва 52тани (жами ишнинг 0.4 %) бошқа муносабатларга оид низолар ташкил этган.
Ўтган йилнинг шу даврига нисбатан контрактация шартномаси юзасидан низолар 16 тага, пудрат шартномаси юзасидан низолар 31 тага, ерга оид низо 18 тага, ҳакамлик судининг ҳал қилув қарорини мажбурий ижро этиш учун ижро варақаси бериш юзасидан 82 тага, солиқ қарзи бўйича ундирувни солиқ тўловчининг мол-мулкига қаратишга оид 17 тага камайган.
Бироқ, банклардаги ҳисобварақалар бўйича операцияларни тўхтатиб қўйиш билан боғлиқ низолар 9.857 тага, кредит шартномаси юзасидан низолар 191 тага, коммунал хизмат кўрсатиш шартномаси юзасидан низолар 25 тага, маҳсулот етказиб бериш шартномаси юзасидан низолар бўйича 88 тага, ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш шартномасига оид 48 тага ва корхоналар банкротлигига оид низолар 150 тага сезиларли даражада кўпайган.
Жорий йилнинг 1-чораги давомида тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишга оид 383 та иш кўрилган бўлиб, уларнинг 27.137.200.123 сўмлик 264 таси бўйича даъво аризалари қаноатлантирилган, 89 та даъво аризаси рад қилинган, 14 таси бўйича даъво аризаси кўрмасдан қолдирилган (шундан 3 таси тарафлар ўртасида ўзаро медиатив келишув тузилганлиги сабабли кўрмасдан қолдирилган), 16 таси бўйича иш юритувидан тугатилган (шундан 2 таси тарафлар ўртасида келишув битими тузилиб, суд томонидан тасдиқланганлиги муносабати билан иш юритиш тугатилган).
Юқори инстанциялар яъни, апелляция, кассация ва тафтиш инстанцияларида кўрилган ишлар:
Сурхондарё вилоят суди иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг апелляция инстанциясида 2025 йилнинг 1-чорагида давомида жами 83 та шикоятлар ёки протестлар асосида кўрилган. Ушбу ишлардан 3 та суд қарорлари ўзгартирилган, 18 тасибекор қилинган ва 62 та суд қарорлари ўзгаришсиз қолдирилган (рад этилган).
Кассация инстанциясида 2025 йил 1-чораги давомида жами 29 та шикоятлар ёки протестлар асосида кўрилган. Ушбу ишлардан 1 та суд қарори ўзгартирилган, 12 таси бекор қилинган ва16 тасиўзгаришсиз қолдирилган (рад этилган).
Шунингдек, бу даврда вилоят суди иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг тафтиш инстанциясида 2025 йил 1-чораги давомида жами 31 та шикоятлар ёки протестлар асосида кўрилган. Ушбу ишлардан 2 та суд қарори ўзгартирилган, 12 та суд қарори бекор қилинган ва 17 та суд қарорлари ўзгаришсиз қолдирилган (рад этилган).
Бундан ташқари, Сурхондарё вилоят суди иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатига 2025 йил 1-чораги давомида жами 268 та шикоят келиб тушган бўлиб, шундан 81 таси кворум бўлмаганлиги сабабли бошқа судга ўтказилган.
Мурожаатлар билан ишлаш бўйича:
Жорий йилнинг 1-чорагида иқтисодий судларга жисмоний ва юридик шахс вакиллари жами 102 тамурожаатлари қабул қилинган. Шундан сайёр қабулларда 13 та ҳамда бевосита идорада 89 та мурожаат қабул қилинган.
Келиб тушган мурожаатларнинг 80 таси Ўзбекистон Республикаси Президентининг виртуал қабулхонасидан ва жойлардаги халқ қабулхоналаридан келиб тушган бўлиб, мурожаатларнинг барчаси масъуллар томонидан ўрганилиб жавоб берилган.
Ҳуқуқий тарғибот ишлари бўйича:
Аҳолининг ҳуқуқий онги ва саводхонлигини ошириш мақсадида вилоят ва туманлараро судлари судьялари ҳамда ходимлари томонидан жами 97 маротаба очиқ мулоқот, маърузалар ва давра суҳбатлари ўтказилган бўлса, 59 маротаба турли ҳуқуқий мавзуларда оммавий ахборот воситаларида чиқишлар амалга оширилган.
Хусусан, ўтказилган 97 та маъруза, давра суҳбатлари ва очиқ мулоқотлар шаклида ҳуқуқий тарғибот ишлари аҳоли ўртасида, корхона, муассаса ва ташкилотларда ҳамда ўқув муассасаларида ўтказилганлигини кузатишимиз мумкин. Шунингдек, ахборот воситалари орқали ўтказилган 59 маротаба чиқишлардан 10 маротаба телевидениеда, 4 маротаба радиода, 10 маротаба газета ва журналларда ҳамда 35 маротаба веб-сайтларда чиқишлар қилинган.
ЗОИР РУСТАМОВ,
Сурхондарё вилоят суди раиси ўринбосари-
иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати раиси