СУД – ҲУҚУҚ ИСЛОҲОТЛАРИ
Инсон ҳуқуқ ва эркинликларини кафолатли ҳимоя қилиш, қонун устуворлигини таъминлашга қаратилган ислоҳатлар изчил давом эттирилмоқда. Сўнги йилларда суд-ҳуқуқ соҳасини ислоҳ этиш борасида дадил масалалар юзасидан бир қанча қонун, фармон ва қарорлар қабул қилинди.
Адолат бу – давлатчиликнинг мустаҳкам пойдеворир. Адолат ва қонун устиворлигини таъминлашда эса суд ҳокимияти ҳал қилувчи ўринни эгаллайди. Шу нуқтаи назардан қарайдиган бўлсак бу борада ҳали қиладиган ишларимиз жуда кўп. Бу албатта, “Бир суд – бир инстанция” тамойили суд қарорларининг адолатли, қонуний ва барқарорлигини тайинлашда бош мезон ҳисобланади.
Хабарингиз бор илгари вилоят судлари чиқарган қарор устидан берилган шикоятлар шу судларнинг ўзида кўриб чиқилар эди. Энликда бир-бирини такрорлайдиган суд босқичлари қисқартирилиб, одил судловга хос бўлмаган ишларни назорат тартибида кўриш амалиёти бекор қилинди.
Бундан ташқари, яна бир муҳим масала фуқаролик, иқтисодий ва жиноят ишлари бўйича вилоят даражасидаги учта судлар битта суд сифатида бирлаштирилганлиги аҳоли ва тадбиркорларга катта қулайликларни яратилди.
Шунингдек, суд муҳокамасига қадар судда ишларни дастлабки эшитиш амалиёти янги тартиб сифатида жорий этилди. Бунда ишни тўхтатиш ёки тугатишга асос етарли бўлса, суд ишини аввалгидай тергов ёки прокурорга қайтармасдан, ўзининг якуний қарорини қабул қилади.
Яна бир муҳим янгилик – инвесторлар ҳуқуқларини муносиб ҳимоя қилиш мақсадида Олий судда инвестициявий низолар ва рақобатга оид ишларни кўриш бўйича махсус судлов таркиби ташкил этилди.
Энди инвесторлар, ўз ҳохишига кўра низони ҳал қилиш учун тўғридан-тўғри олий судга мурожаат қилиши мумкин. Суд тизимида рақамлаштириш янада кенгайтирилиб фуқароларимизга суд биносига келиб юрмасдан, “онлайн” тартибда мурожаат қилиш имконияти яратилди. Шунингдек, фуқаролар ўз аризаларини кўриб чиқиш жараёнини масофадан туриб онлайн тартибда кузатиб боришлари мумкин. Яна шуни айтиш жоизки, келгусида жазони ижро этиш тизимида инсонпарварлик тамойилини кенг қўллаш борасида ишлар давом эттирилиб, халқаро стандартлардан келиб чиқиб, манзил-колониялар босқичма-босқич қисқартирилиши кўзда тутилган.
Тахир Бекпулатов
Сурхондарё вилоят суди жиноят
ишлари бўйича судлов ҳайъати судьяси