СУДЛАРДА ТАФТИШ ИНСТАНЦИЯСИ ЖОРИЙ ЭТИЛДИ
Сўнгги йилларда ишларини юритиш жараёнида бир қанча янги институтлар жорий этилди ва улар такомиллашиб бормоқда.
Бунга мисол тариқасида дастлабки эшитув, ярашув ҳамда медиация институтларини айтиб ўтишимиз мумкин.
2024 йил 1 январдан бошлаб эса эндиликда судларда ишларни тафтиш тартибида кўриш институти жорий этилди.
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатнинг 43-ялпи мажлисида Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал Кодексига ўзгартириш киритиш ҳақидаги қонун маъқулланди. Мазкур қонун 2024 йил 1 январдан кучга кирди.
Инстанция бу суднинг ишни мазмунан ҳал қилишда қаратилган якуний ҳужжатини адолатли, қонуний ва асосли қабул қилинганлигини текширишни босқичлари ҳисбланади.
Суд қарорларини қайта кўришда вилоят судлари ҳамда уларга тенглаштирилган судларнинг имкониятларидан самарали фойдаланиш, шунингдек, фуқароларнинг шикоят қилиш ҳуқуқидан фойдаланиш имкониятларини янада кенгайтириш мақсадида кодексларга бир қатор ўзгартириш ҳамда қўшимчалар киритилди.
Айтиш керакки, эндиликда биринчи инстанция судида кўрилган ишлар апелляция ёки кассация тартибида кўрилади.
Қонуний кучга кирган суд қарори устидан берилган шикоятни кассация инстанциясида кўрилади.
Биринчи инстанция судининг қароридан норози тарафлар вилоят судига апелляция ёки кассация тартибида шикоят қилиб, уларнинг ҳам натижаларидан қониқмаса, ушбу иш мазкур судларда тафтиш тартибида кўриб чиқилади.
Бинобарин, суд ишидан яна норози бўлган тақдирда вилоят ва унга тенглаштирилган судлар томонидан тафтиш тартибида кўриб чиқилган ишлар Олий суднинг судлов ҳайъатида қайта кўриб чиқилади.
Суд қарорларини барқарорлигини таъминлаш мақсадида барча юқори инстанцияларда иш бўйича нафақат моддий ва процессуал қонун нормаларини тўғри қўлланилганлигини текшириш, балки уларга тўлиқ суд терговини ўтказиш ваколати берилди.
Иш бўйича юқори инстанция судлар қуйи судлар қарорларини бекор қилиб, қуйи судларга юбориш амалиёти тугатилди. Шу инстанция суди якуний қарор қабул қилади.
Тафтиш инстанцияда ҳам ишларни вилоят судлар кўриб чиқилиши назарда тутилган. Кейинги инстанция Олий судида қайта такроран кўрилади. Бундан ташқари, апелляция шикояти бериш муддати 20 кундан 10 кунга қисқартирилди. Бу ҳам ижобий ҳолат, шахсни бузилган ҳуқуқини тезроқ тиклашга ёрдам беради.
ШУКРУЛЛО ҒОЗИЕВ,
Қумқўрғон туманлараро иқтисодий суди судьяси