ЗЎРАВОНЛИККА ҚАРШИ КУРАШИШ – ИНСОНИЙЛИКНИ АСРАШ ҲАРАКАТИДИР
Зўравонлик нафақат инсоннинг шаъни ва қадр-қимматига путур етказади, балки оила тинчлиги, жамият барқарорлигига ҳам жиддий хавф солади. Бугунги кунда оилавий ва маиший зўравонликка қарши курашиш, мамлакатимиз ижтимоий ҳаётида энг муҳим йўналишлардан бирига айланди.
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 26-моддасида “ҳеч ким зўравонликка, шафқатсиз ёки инсон қадр-қимматига хилоф муносабатга дучор этилмаслиги лозим” деб белгиланган.
“Хотин-қизларни, таъзийқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қонун аёлларни турли кўринишдаги таъзийқлардан ҳимоя қилиш, жабрланувчиларни қўллаб-қувватлаш ва зўравонликларга нисбатан чеклов чорларини қўллашни назарда тутади.
Бу меъёрий асослар зўравонлик ҳолатларига нисбатан муросасиз муносбатани таъминлаш, жабарланувчиларни ҳимоя қилиш ва профилактик чораларни куйчайтришга хизмат қилмоқда.
Сўнги йилларда суд, ички ишлар, маҳалла ва хотин-қизлар қўмитаси ҳамкорлигида оилавий зўравонликка қарши тизимли чоралар амалга оширилмоқда.
Масалан, “Ижтимоий ҳимоя марказлари” фаолияти кенгайиб, жабрланувчиларга психологик ва юридик ёрдам кўрсатилмоқда.
Вилоятимизнинг Қизириқ тумани мисолида ҳам жорий йилда оилаларда зўравонлик ҳолатлари аниқланиб, зўравон шахсларга нисбатан суд томонидан маъмурий жавобгарлик чоралари қўлланилди.
Бу масаланинг жамоатчилик ва тарбиявий аҳамиятига эътибор берадиган бўлсак, қонун борлиги етарли эмас – унинг ижросини таъминлаш ва одамларда ҳуқуқий онгни шакллантириш муҳим, шу мақсадда судлар томонидан мактабларда, маҳаллаларда ва меҳнат жамоаларида суҳбатлар, йиғилишлар ва тадбирлар ўтказилмоқда. Бу орқали одамларга ҳуқуқий билим, мулоқат маданияти ва бағрикенгликни сингдириш мақсад қилинган.
Хулоса қилиб шуни айтишимиз лозимки, зўравонликка қарши курашиш, бу фақат жазо тизими эмас, балки оилавий муҳаббат, ҳурмат ва инсонийликни асраш ҳаракатидир. Агар ҳар биримиз зўравонликка муросасиз бўлиб, жабрланувчиларни қўллаб-қувватласак, жамиятда тинчлик ва ҳамжиҳатлик устувор бўлади.
АКМАЛ ХАКИМОВ,
Жиноят ишлари бўйича Қизириқ туман суди тергов судьяси