ДАВЛАТ ЎҚИТУВЧИЛАРНИНГ ШАЪНИ ВА ҚАДР-ҚИМАТИНИ ҲИМОЯ ҚИЛИШГА ҒАМХЎРЛИК ҚИЛАДИ
Дарҳақиқат, устоз шогирдини ердан юксакликка кўтаради, устозларнинг машаққатли меҳнатлари, шогирдига берган билимлари ва йўл-йўриқлари, устознинг берган ўгитлари ва тажрибалари, оқилона маслаҳатларини бир умрга қадрласа арзийди.
Педагог-ўқитувчиларнинг меҳнатини қадрлаш уларни ҳар томонлама ҳимоя қилиш мақсадида қонунларда бир қатор ўзгартиришлар киритилган.
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Конституциясида ҳам бу борада ўзгартириш киритилган бўлиб, унга кўра, Ўзбекистон Республикасида ўқитувчининг меҳнати жамият ва давлатни ривожлантириш, соғлом баркамол авлодни шакллантириш ҳамда тарбиялаш, халқнинг маънавий ва маданий салоҳиятини сақлаш ҳамда бойитишнинг асоси сифатида эътироф этилади.
Давлат ўқитувчиларнинг шаъни ва қадр-қиматини ҳимоя қилиш, уларнинг ижтимоий ҳамда моддий фаровонлиги, касбий жиҳатдан ўсиши тўғрисида ғамхўрлик қилади.
Бугунги кунда педагог устозларни меҳнатини қадрлаш, уларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, уларни касбий маҳоратини ошириш борасида бир қатор имкониятлар яратилмоқда.
Хусусан, педагог ходимларнинг хизмат вазифаларини бажаришга тўсқинлик қилганлик учун жавобгарлик кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг жиноят кодекси ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига қўшимча ва ўзгартириш киритиш ҳақидаги ЎРҚ-826-сонли Ўзбекистон Республикасининг Қонуни қабул қилинди.
Мазкур Қонунга кўра, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 1482-моддасига 3-қисм билан тўлдирилди.
Унга кўра, “Меҳнатга бирон-бир шаклда маъмурий тарзда мажбурлаш, бундан қонунда назарда тутилган ҳоллар мустасно, таълим ташкилотининг педагог ходимига нисбатан худди шундай қилмиш учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса,-базавий ҳисоблаш миқдорининг бир юз эллик бараваридан икки юз бараваригача миқдорда жарима ёки уч йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёки уй йилгача ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланади.
Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги Кодексининг 51-моддаси биринчи қисмига кўра, меҳнатга бирон-бир шаклда маъмурий тарзда мажбурлаш, бундан қонунда назарда тутилган ҳоллар мустасно-базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваридан юз бараваригача мидорда жарима солишга сабаб бўлади.
Ушбу модда иккинчи қисм билан тўлдирилди.
Унга кўра, “Худди шундай ҳуқуқбузарлик таълим ташкилотининг педагог ходимига нисбатан содир этилган бўлса,- базавий ҳисоблаш миқдорининг юз бараваридан бир юз эллик бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади”
Мазкур Кодекснинг 1975-моддасида таълим муассасаси педагог ходимининг касбий фаолиятига қонунга хилоф равишда аралашиш ёки ўз хизмат вазифаларини бажаришига тўсқинлик қилиш учун жавобгарлик назарда тутилган.
Ушбу модданинг биринчи қисмига қуйидаги ўзгартириш киритилди: “Таълим ташкилоти педагог ходимининг касбий фаолиятига таълим олувчиларнинг билимини тўғри ва холис баҳолашига таъсир кўрсатиш билан ифодаланган тарзда қонунга хилоф равишда аралашиш ёки таълим ташкилоти педагог ходимининг хизмат вазифаларини бажришга тўсқинлик қилиш учун фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг етти бараваридан ўн бараваригача, мансабдор шахсларга ўн бараваридан ўн беш бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади”
Шунингдек, мазкур модданинг иккинчи қисмида назарда тутилган жазо чораси ҳам кучайтирилди. Унга кўра фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн бараваридан ўн беш бараваригача, мансабдор шахсларга ўн беш бараваридан йигирма бараваригача миқдорда жарима солишга ёки ўн беш суткагача маъмурий қамоққа олишга сабаб бўлади.
283-моддасининг 7-қисмига ушбу Кодекснинг 1975моддасида назарда тутилган ҳуқуқбузарлик содир этилган тақдирда таълим муассасаси педагог ходимининг касбий фаолиятига қонунга хилоф равишда аралашиш ёки ўз хизмат вазифаларини бажаришга тўсқинлик қилиш, “таълим муассасасининг педагог ходими” деган сўзлар “таълим ташкилоти педагог ходими” деган сўзлар билан алмаштирилди.
Хулоса қилиб айтганда, педагог ходимларга кўрсатилаётган ғамхорликлар келгусида уларнинг касбий маҳоратини оширишга, сифатли таълим беришга имконият яратиб, жамиятга билимли кадрларни етказиб бериш билан жамиятнинг ривожига ҳисса қўшади деган умиддамиз.
ЖАМШЕД БОБОЕВ,
Сурхондарё вилоят маъмурий суди бош консультанти